Centrum wiedzy

Co lubi wątroba

Z mgr inż. Urszulą Pierchałą, dietetykiem z Gabinetu Medycznego ZUSANLI w Warszawie rozmawia Magdalena Próchnicka

Powszechnie uważa się, że choroby wątroby są groźne dla organizmu. Czy rzeczywiście ten organ pełni tak ważną rolę w naszym ustroju?

Bardzo ważną. Wątrobę porównuje się do nowoczesnego zakładu przemysłowego, w którym występuje wiele procesów chemicznych. Z ich zaburzeń m.in. wynikają schorzenia tego organu.

Jakie funkcje pełni wątroba?

Wątroba jest: najważniejszym organem przemiany materii w organizmie. Bierze udział we wszystkich podstawowych przekształceniach węglowodanów, białek i tłuszczów, tzn. przetwarza składniki odżywcze dostarczane z pokarmem. Jednocześnie jest odpowiedzialna za neutralizowanie trucizn, które powstają w procesach przemiany materii oraz są spożywane z pokarmami i lekami lub dostają się drogą wziewną; * najważniejszym narządem wydalniczym. Z jednej strony wytwarza niezbędną do trawienia żółć, z drugiej – przekazuje organizmowi związki bezużyteczne, które są następnie wydalane przez jelita i nerki.

Jakie są schorzenia wątroby?

Jest ich dużo. Wątroba, drogi żółciowe i trzustka pracują we „wspólnym zaprzęgu” przy wstępnym przygotowaniu i trawieniu pokarmów. Zaburzenie pracy któregokolwiek z tych narządów często wpływa na pozostałe. Choroby dotyczą stanów od zaburzeń czynnościowych, przez infekcje (np. wirusowe), do guzów i martwicy narządowej. Są to takie schorzenia, jak:

  • stłuszczenie wątroby
  • wirusowe zapalenie wątroby typu A, B, C, E
  • przewlekłe zapalenie wątroby
  • cholestaza
  • marskość wątroby

Czy dietą można wyleczyć którąkolwiek z chorób wątroby?

Dieta nie leczy, lecz wspomaga terapię. Dzięki odpowiedniemu odżywianiu można wspomóc kuracje farmakologiczne, uniknąć nawrotów choroby i wielu dolegliwości.

Jakie są najważniejsze zalecenia przy diecie wątrobowej?

Przede wszystkim absolutna abstynencja alkoholowa, dotycząca wszystkich napojów „wyskokowych”. Należy spożywać 5–6 małych posiłków, zamiast 3 dużych, a potrawy powinny być umiarkowanie ciepłe. Zbyt gorące i bardzo zimne są szkodliwe. O lodach trzeba zapomnieć. Należy także zrezygnować z wszelkich używek – alkoholu, kawy i papierosów.

Proszę podać kilka praktycznych rad dotyczących diety wątrobowej?

Jeśli dokucza Ci wątroba, to: nie jedz potraw tłustych, smażonych na tłuszczu, z wyjątkiem pieczonych w folii; skreśl ze swego jadłospisu wszelkie fast foody, pasztety, konserwy mięsne, z wyjątkiem chudej szynki i konserwowej cielęciny; z tłuszczów dozwolony jest olej, oliwa oraz niewielkie ilości śmietanki 12-procentowej i surowego masła; jedz tylko świeżo przygotowane potrawy – unikaj odgrzewanych, nawet zup przechowywanych w lodówce; nie jedz zup gotowanych na wywarach z kości, tłustych mięs i grzybów, do których dodano zasmażkę oraz kwaśną śmietanę. Najlepsze są zupy na wywarach warzywnych i owocowych, zaprawione mlekiem lub śmietanką 12-procentową; spożywaj mięsa duszone bez tłuszczu, pierogi nadziewane chudym gotowanym mięsem, makarony z mięsem, drób gotowany i duszony bez tłuszczu oraz chude ryby. Wykluczone są wszystkie potrawy mięsne smażone lub duszone z tłuszczem, paszteciki, naleśniki, bigos, zapiekanki; z drobiu: gęś, kaczka, dzikie ptactwo; z ryb: śledź, węgorz, halibut, łosoś, sardynki, ryby marynowane, konserwy; nie stosuj ostrych przypraw (pieprzu, chrzanu, musztardy), ani nie zakwaszaj potraw zbyt mocno, zwłaszcza octem. Używaj łagodnych ziół, takich jak: majeranek, mięta, melisa, mielony kminek, bazylia, estragon, wanilia, cynamon, goździki. Wypróbuj, czy nie szkodzi ci imbir, gałka muszkatołowa, liść laurowy, ziele angielskie, czosnek; dobieraj odpowiednie warzywa. Dozwolone są: marchew, pietruszka, seler, szpinak, sałata, cykoria, buraki, pomidory (bez skórki), kiszone ogórki (bez skórki), kiszona kapusta, młoda fasolka szparagowa. Zabronione są: jarzyny strączkowe, cebula, por, wszystkie odmiany kapusty, brukselka, kalarepa, kukurydza, papryka, kalafior, rzodkiewka. Sprawdź, czy nie szkodzą ci brokuły; unikaj tłustych ciast, tortów, kremów, świeżych ciastek francuskich i drożdżowych, bitej śmietany, czekolady, czekoladek i kakao. Natomiast dozwolone są: kompoty z owoców, kisiele, budynie, galaretki, musy, herbatniki, biszkopty, bezy, suflety, podsuszone ciasto drożdżowe i biszkoptowe; możesz pić: mleko, kefir, jogurt, słabą herbatę i herbatki ziołowe, bawarkę, kawę zbożową, soki z warzyw i owoców. Zrezygnuj z napojów alkoholowych, a także nie pij mocnej herbaty, kawy, napojów gazowanych, bardzo zimnych lub gorących; unikaj kwaśnych i niedojrzałych owoców, np. wiśni, porzeczek, agrestu. Jabłka, brzoskwinie i morele obieraj ze skórki, gruszki jedz tylko obrane i ugotowane. Jeśli źle tolerujesz surowe owoce, gotuj je na parze lub w minimalnej ilości wody i przecieraj.

– Dziękuję za rozmowę.

POKAŻ