Centrum wiedzy

Leczona nie jest groźna dla matki i dziecka, lecz bez prawidłowego postępowania i interwencji lekarza może stanowić zagrożenie i to bardzo poważne w skutkach. Rozwój cukrzycy ciążowej uwarunkowany jest zmianami hormonalnymi jakie zachodzą w organizmie matki. W trakcie ciąży dochodzi m.in. do silnego wzrostu wydzielania laktogenu łożyskowego. To hormon peptydowy produkowany przez łożysko, który pobudza wykorzystywanie składników odżywczych przez płód, w szczególności glukozy. Dodatkowo dochodzi do wzmożonego wydzielania hormonów będących antagonistami insuliny (podwyższającymi poziom cukru we krwi): estrogenów, progestagenów czy kortyzolu. Mechanizm ten jest szczególnie widoczny w II i III trymestrze ciąży. Przy wysokim poziomie glukozy we krwi dochodzi do rozwoju insulinooporności, która warunkuje zmniejszone wykorzystanie glukozy przez ustrój kobiety na rzecz wychwytu przez rozwijający się organizm dziecka.

Skutki nadmiaru isnuliny

Wzrost silnego wydzielania insuliny wpływa między innymi na przyspieszony przyrost tkanki tłuszczowej u ciężarnej. Im wyższy udział tkanki tłuszczowej, tym więcej kwasów tłuszczowych pojawia się we krwi, które z kolei hamują wykorzystywanie glukozy. W ten sposób dochodzi do jeszcze większego nasilenia hiperinsulinemii i rozwoju cukrzycy ciążowej. Bardzo istotne jest, więc utrzymywanie prawidłowej masy ciała także przed zajściem w ciąże. Należy mieć na uwadze, że ważną przeszkodą w prawidłowej regulacji gospodarki węglowodanowej może być także zbyta mała ilość insuliny. U 5% ciężarnych stwierdza się niedobór tego hormonu tj. niewystarczające jego wydzielanie w stosunku do większego zapotrzebowania organizmu. Obydwa te mechanizmy mogą zaburzać gospodarkę węglowodanami i przyspieszać rozwój cukrzycy ciążowej.

Nadmiar cukru niebezpieczny dla płodu

Osłabione, przez insulinooporność wykorzystanie glukozy przez organizm matki powoduje wzmożony wychwyt glukozy przez płód. Trzustka płodu pracuje już od 11-12 tygodnia i zaczyna produkować insulinę. Jeżeli w organizmie płodu na skutek obciążenia glukoza krąży zbyt duża ilość insuliny (hormon anaboliczny) następuje wzmożone odkładanie składników (węglowodanów, tłuszczów, białek) w tkankach insulinowrażliwych. W efekcie dochodzi do wzmożonego rozrostu organów takich jak wątroba, trzustka, serce, śledziona, nadnercza, a także tułowia płodu w stosunku do jego głowy (hipertrofia niesymetryczna). Z kolei narządy insulinooporne jak np. nerki pozostają prawidłowe a nawet mniejsze. Skutki hiperglikemii dla płodu zalezą od stężeń glukozy jak również tygodnia ciąży. W początkowym okresie, nadmiar glukozy może zaburzać rozwój organogenezy płodu. Występowanie w tym czasie wad rozwojowych jest często przyczyną zgonów wewnątrzmacicznych w I trymestrze. Do najczęstszych wad wrodzonych w I trymestrze zalicza się wady serca i centralnego układu nerwowego. W pierwszej grupie są to najczęściej zwężenie aorty czy występowanie serca jednokomorowego. W drugiej: bezmózgowie, bezczaszkowie, przepuklina kręgosłupa. Bardzo często dochodzi także do niedorozwoju kończyn dolnych wraz z obręczą kości biodrowej. W kolejnych trymestrach ciąży powoduje głównie patologie o charakterze metabolicznym, które objawiają się po urodzeniu dziecka m.in. hipoglikemią, niedoborem wapnia (hipokalcemią), hipomagnezemią, (hiperbilirubinemią), policytemią

Powikłania cukrzycy ciążowej

Wśród częstszych przyczyn cukrzycy ciążowej wymienia się makrosomię, czyli zbyt wysoką wagę urodzeniową (pow. 4000g). Powikłaniem cukrzycy ciążowej może być także zachwianie rozwoju psychofizycznego dziecka jak i intelektualnego, zwiększa predyspozycje do otyłości, cukrzycy oraz chorób serca i układu krążenia. Cukrzyca ciążowa jest także niebezpieczna dla organizmu kobiety ciężarnej. Predysponuje ją przede wszystkim do infekcji dróg moczowych, spowodowanych zastojem moczu. Dochodzi do zwiotczenia dróg moczowych, a cukromocz stwarza warunki do rozwoju szczepów bakteryjnych.

Predyspozycje do cukrzycy ciążowej

• ciąża po 35 roku życia
• w wywiadzie porody dzieci o dużej masie ciała (pow. 4kg)
• urodzenie dziecka z wadą rozwojową
• zgony wewnątrzmaciczne
• nadciśnienie tętnicze
• nadwaga lub otyłość
• cukrzyca typu 2 w rodzinie
• cukrzyca w przebiegu poprzednich ciąży