Centrum wiedzy

Z powodu starzenia się społeczeństwa wzrasta liczba osób z poważnymi dolegliwościami oczu, a pogorszenie widzenia staje się poważnym problemem społecznym. Zwyrodnienie plamki żółtej oka (AMD) jest jedną z chorób cywilizacyjnych, prowadzących do utraty widzenia. Trwałe upośledzenie wzroku albo jego utrata dotyka ludzi już powyżej czterdziestki. Problem zwiększonej zachorowalności na AMD dotyczy głównie wysoko rozwiniętych, starzejących się społeczeństw. AMD częściej rozwija się u kobiet niż u mężczyzn, a przede wszystkim u ludzi rasy białej, zwłaszcza o niebieskich oczach. Chorobie sprzyja nie tylko podeszły wiek, ale także uwarunkowania genetyczne i choroby naczyń krwionośnych (miażdżyca czy nadciśnienie). Jej ryzyko zwiększają czynniki przyspieszające starzenie się organizmu, np. palenie tytoniu, promieniowanie UV, nieprawidłowa dieta, nieodpowiedni styl życia, zanieczyszczenie środowiska. Przed większością z tych szkodliwych czynników nie ustrzeżemy się. Wystarczy jednak, że zdamy sobie sprawę z czyhających zagrożeń oraz w porę zastosujemy odpowiednie działania ochronne i zapobiegawcze.

Nawyki żywieniowe

Obecnie prowadzone są intensywne badania nad AMD i metodami jej zapobiegania. W pracy naukowej, która ukazała się w „Am J Clin Nutr” zamieszczono wyniki badania, poświęcone ocenie i klinicznemu przebiegowi czynników ryzyka dla AMD oraz zaćmy. Każdego roku (przez okres 8 lat) wykonywane były stereoskopowe zdjęcie dna oka i plamki żółtej. Na podstawie danych zawartych w kwestionariuszu częstotliwości jedzenia (food-frequency questionaire-FFQ) i zwyczajów żywieniowych wykazano wpływ diety bogatej w duże ilości węglowodanów wysoko przetworzonych na znaczne zwiększenie ryzyka zachorowania na AMD oraz jej szybszy rozwój. Spożywanie wysoko przetworzonych węglowodanów (białego pieczywa, makaronów, zbożowych płatków śniadaniowych) ma istotny wpływ na jakość naszego wzroku. W badaniach wzięto pod uwagę:

• wiek
• płeć
• poziom wykształcenia
• rasę
• BMI (Body Mass Index)
• palenie tytoniu
• spożycie alkoholu
• ekspozycję na słońce
• ciśnienie tętnicze

a także klasyfikację wg kryteriów AMD:

• mętność soczewki
• błąd refrakcyjny (krótkowzroczność i dalekowzroczność)
• spożycie tłuszczów, luteiny, zeaksantyny, kwasu foliowego, niacyny, ryboflawiny, tiaminy, witaminy C i E oraz cynku.

Niezbędne oczom

Diety ani przyzwyczajeń żywieniowych nie zmienia się z dnia na dzień, warto więc zawczasu pomyśleć o profilaktyce zdrowia oczu. Witaminy i minerały są niezbędne dla ich prawidłowego funkcjonowania. Ponadto wiele z tych substancji to silne przeciwutleniacze, które zwalczają wolne rodniki przyspieszające proces starzenia się oczu. Czego więc nie powinno zabraknąć w codziennej diecie? Badania naukowe nad kilkoma substancjami potwierdziły, że obecne w pożywieniu antyoksydanty, luteina, cynk oraz selen, a także substancje obecne w borówce czernicy korzystnie wpływają na funkcjonowanie plamki żółtej, chroniąc i regenerując jej strukturę. Dodatkowe przyjmowanie witaminy A, C i E pomaga w zachowaniu dobrego wzroku.

Skuteczna profilaktyka

W zachowaniu zdrowych oczu istotną rolę odgrywa codzienna suplementacja diety preparatami bogatymi w dobroczynne dla wzroku substancje: witaminy, minerały, luteinę, zeaksantynę i kwasy omega-3. Wygodne, doustne formy tych preparatów poprawiają komfort ich stosowania, będąc skuteczną profilaktyką zdrowia oczu. Powinniśmy przestrzegać wszystkich wskazówek związanych z ochroną oczu przed czynnikami zewnętrznymi i dbać o dietę bogatą w składniki pomagające zmniejszyć ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej. Należy unikać przede wszystkim jasnego pieczywa oraz innych produktów wysoko przetworzonych: cukru, białego ryżu, ziemniaków, słodzonych i gazowanych napojów, słodyczy, alkoholu, a także produktów, które zawierają jednocześnie tłuszcz i węglowodany. Taki skład najczęściej występuje w produktach gotowych (np. chipsy) czy też wysoko przetworzonej i skondensowanej żywności. Eliminując z diety wysoko przetworzone węglowodany i stosując odpowiednią profilaktykę, możemy o wiele dłużej cieszyć się dobrym wzrokiem.